بیشتر از ارائه بلیط و حفظ حجاب و نگذاشتن کفش ها در راه پله ها، به گمانم سنگِ قبر مهمترین نشانه شخصیت یک انسان است. تنها راه نمایش کیفیتِ متوفا به زنده های آشنا و نا آشنا. حتا فکر می کنم قبل از شبکه های اجتماعی، گورستان ها بهترین پروفایل ِ ممکن برای یک آدم بوده اند. متولد میمون بوده یا خروس؟ جوزا یا قوس؟ اول یا اخر ماه؟

خود سنگ قبر، تا حد زیادی بیانگر وضعیت مالی خاندان است. سنگ های سیاهِ کم نوشته برای آدم های معمولی تر و سنگِ مرمر سفید تزئین شده با عکس شادروان و خطی خوش، برای مایه دار تر ها. سنگِ مرمر سبزِ طلاکوب هم که برای از ما بهتران.

کلمات روی قبر، شخصیت متوفی را می سازند. مادری مهربان، پدری دلسوز، جوان ناکام، نوگلِ تازه شکفته، مهندس، نویسنده، دکتر، بازیگرِ محبوب…. حتا گاهی اوقات شعرهای روی سنگ ها، نحوه زندگی کردن یک انسان را نشان می دهد که البته بیشتر نوع نگاهی است که خانواده به متوفی داشته اند.

فاکتور بعدی، کیفیت نگهداری از سنگ قبر است. توی قطعه 252 همین بهشت زهرای خودمان، سنگ قبر مرمر سبز رنگی است مزین به عکس پدری خوش تیپ، با سبیل های مخملی و موهای یک وری شانه شده. تابستان و زمستان، گل های قرمز و زرد، زیر پوششی از مشمای چسب کاری شده روی سنگ، به دقت نگهداری می شود. در همین قطعه، قبرهایی هست که سالها که شسته نشده اند. جوری که حتا باران و برف هم از پس نوچی و چسبندگی آن ها بر نمی آید. حتا گاهی اوقات بالای این قبرها سوراخی پیدا می شود که هیچ بنی بشری جرات نگاه کردن به داخلش را ندارد. حالا اگر سال مرگِ خدا بیامرز نزدیک باشد، یعنی اینکه در زندگی اش هم آدم تنهایی بوده.

کمی روی موضوع ، ریز تر بشویم خواهیم یافت که حتا قطعه قبر هم به شخصیت آدمِ پیش از این زنده، مربوط است. اینکه توی یک قطعه دنج، سر سه راهی و برِ خیابان خاک شده یا طبقه وسط یک گور سه طبقهِ نیمه رایگان کنار آدم هایی که نه اسم و رسم مشترکی دارند، نه اندوه و هیاهوی یکسانی.

بیش از این نمی خواهم واقعی ترین پروفایل های انسان های زنده دیروز را واکاوی کنم. اما دلم میخواهد که وقتی این شتر دم خانه من خوابید، سنگ قبری داشته باشم سیاه که فقط یک جمله در درازای آن نوشته شده باشد بی هیچ اضافه ای، شماره ای و تاریخی. «دیوانه از قفس پرید.»